اول پادشاه بود یا کاخ پادشاه؟

عکس از http://en.wikipedia.org/wiki/City_Palace,_Berlin

دیروز خیلی باعجله از مطلب کاخ سلطنتی در حال ساخت رد شدم، امروز به این فکر افتادم که خیلی‌ها اصلا نمی‌دانند جریان چیست. خب، Berliner Schloss یا همان کاخ برلین یک زمانی در جزیره‌ی موزه‌ها، کاخ زمستانی پادشاهان آلمانی محسوب می‌شد. وقتی برای اولین بار به همراه کلاس میراث به این منطقه رفتم، زمین چمن‌کاری شده و بدون درختی در محل بود، و استادمان دکتر شوستر گفت خب اینجا یک کاخ نمی‌بینید؟ چند سال دیگر برگردید، خواهید دید! در طول این دو سالی که در اینجا هستم (دو سال شده؟!) تغییر و تحولات به سرعت انجام شدند و در واقع کار ساخت کاخ از سال گذشته آغاز شده.

اما کمی هم درباره‌ی تاریخ کاخی که وجود داشت. کاخ مزبور در قرن پانزدهم میلادی ساخته شد و در طول دو قرن بعد تغییر پیدا کرد یا تکمیل شد. سبک باروک در آن به چشم می‌خورد اما به طور یقین نمی‌شد گفت که معماری آن به سبک باروک بوده. به هر حال، پادشاهان پروس در این کاخ وقت می‌گذارندند تا اینکه در سال ۱۸۷۱ اتحاد آلمان اتفاق افتاد. (جا خوردید نه؟ شما هم فکر می‌کردید اتحاد آلمان در سال ۱۹۹۰ اتفاق افتاد. من تازه دارم سر در می‌آورم چرا تقویم ما اینهمه تعطیلی به اسم اتحاد دارد.) خب بعد از این اتحاد، کاخ مزبور تبدیل شد به محل استقرار رایش‌های آلمان. بعد داستان تکراری احساس قدرت آلمانها و شروع جنگ و گسترش جنگ به سطح جنگ جهانی و نهایتا شکست آلمان و کناره‌گیری رایش. نمی‌دانستید؟ بروید کمی تاریخ جنگ جهانی اول را بخوانید ببینید اروپا عجب بلبشویی بوده در آن اوایل قرن بیستم. به هر حال، حالا که کایزر ویلهلم کناره‌گیری کرده و مملکت پادشاه ندارد با کاخ چه کار کنیم؟ تبدیل به موزه‌اش می‌کنیم. البته عمر کاخ به عنوان موزه زیاد نپایید چون داستان احساس قدرت آلمان و شروع جنگ دوم جهانی خیلی زودتر از انتظار اتفاق افتاد. بقیه داستان را برایتان بگویم؟ همان شکست آلمانها و اینبار تکه‌پاره شدن آلمان از یک طرف و برلین از طرف دیگر. به نظر می‌آید متفقین خیلی با این کاخ خصومت داشتند چون آنقدر بمبارانش کردند که در واقع چیز زیادی از آن باقی نماند. 

عکس از http://militaryberlin.wordpress.com

پیشنهاد می‌کنم حتما این صفحه را ببینید. عکس‌های بسیاری دارد که باعث عبرت می‌شوند. 

خب. با تقسیم برلین، جزیره‌ی موزه‌ها و کاخ در قسمت روسی قرار گرفت و البته روسهای کمونیست چه کاری می‌توانستند با یک کاخ نیمه ویران بکنند؟ پنج سالی طول کشید تا تصمیم بگیرند که کلا این کاخ را خراب کنند و به جایش چیزی بسازند که عظمت بلوک شرق را به غربی‌های جلف نشان بدهد. پس کاخ خراب شد و به جایش Palast der Republik ساخته شد. کاخ ملت در واقع ساختمان مجلس بود و برنامه‌های فرهنگی (مدل کمونیستی، خودتان تصور کنید) در این ساختمان عریض و طویل برگزار می‌شد. 

عکس از http://www.spiegel.de/fotostrecke/photo-gallery-the-twilight-of-the-palace-fotostrecke-59408.html

عکس از http://en.wikipedia.org/wiki/Palast_der_Republik

اگر می‌خواهید عکسهای بیشتری از کاخ ملت ببینید اینجا مجموعه‌ای از آخرین عکسهای ساختمان هست. 

خب. می‌توانید حدس بزنید بعد چه اتفاقی افتاد؟ اتحاد دوباره‌ی آلمان، و یکپارچه شدن برلین و صحبت بر سر کاخ ملت. در مصالحی که ساختمان کاخ با آن ساخته شد آزبست پیدا شد و مقدار آن خطرناک تشخیص داده شد (از روسها چه می‌شود انتظار داشت؟) و دولت متحد تصمیم گرفت که علیرغم مخالفت مردم شرق آلمان ساختمان را خراب کند. خب شما هم چهل سال به یک ساختمان به عنوان مظهر قدرت و پیشرفت مملکتتان عادت کرده باشید از خراب شدنش ناراحت نمی‌شوید؟ برای من قابل توجه بود که آلمانها (شرقی‌های خشک و سنگی) که به طور معمول احساساتشان را بروز نمی‌دهند، موقع صحبت کردن درباره‌ی تخریب کاخ ملت ابراز خشم و ناراحتی می‌کنند. به هر حال، برای منافع مالی کشور بهتر بود که مظاهر کمونیسم هر چه زودتر محو شوند و جایشان را به مظاهر کپیتالیسم بدهند. اگرچه، در مورد محل کاخ این اتفاق به شکل دیگری افتاد. مجلس به باز ساختن کاخ باشکوه پروس رای داد و پروژه علاوه بر اخذ مالیاتهای سنگین، نیازمند یاری سبز مردم آلمان نیز هست! به هر حال چند عکس آخری که اینجا می‌گذارم وضعیت کنونی منطقه را نشان می‌دهد. 

ماکت یک برش کوچک از کاخی که قرار است ساخته شود